Ecoloog

Uiterlijk

Grote soort met brede vleugels en donkere kop en oren. Jachtvlucht met trage vleugelslag, in lange banen met wijde bochten en plotselinge uitvallen.

Uiterlijk

Het iets grotere ‘broertje’ van de gewone dwergvleermuis. Grijsbruine snoet, kleurcontrast tussen snoet en vacht kleiner dan bij gewone dwergvleermuis.

Uiterlijk

Kleine vleermuis met relatief lange, smalle vleugels. Bruine tot donkerbruine vacht en donkere, bijna zwarte snoet en oren. Typische grillige vlucht met veel bochten en lussen.

Enkele soorten verblijven in het zomerhalfjaar normaliter buiten de stad, in bomen maar ook in gebouwen. In de winter zijn zij voor een belangrijk deel aangewezen op bebouwing in de stad. Het gaat dan om:
• baardvleermuis
• franjestaart

Boombewonende soorten zijn niet per definitie bossoorten. Ook in de stedelijke omgeving zijn bomen aanwezig waarin vleermuizen kunnen verblijven. Meestal zijn dit oude bomen, waarbij de vleermuizen verblijven in uitgerotte spechtengaten. In de stad gaat het met name om de volgende soorten, die in de zomer respectievelijk jaarrond in bomen verblijven:
• watervleermuis (’s winters in gebouwen, ’s zomers ook in gebouwen)
• rosse vleermuis
• ruige dwergvleermuis (jaarrond ook in gebouwen)

Ook deze soorten zijn voor een groot deel afhankelijk van stedelijke bebouwing. Zij zoeken ruimere verblijfplaatsen, meestal in de vorm van zolders. Het gaat hierbij om:
• gewone grootoorvleermuis
• grijze grootoorvleermuis
• ingekorven vleermuis
 

Voor deze groep vleermuizen is de stad van zeer groot belang. Het hele jaar door verblijven deze soorten in gebouwen. Zij kruipen weg in spleten in de vorm van spouwmuren of bijvoorbeeld dakbetimmeringen. Deze groep bestaat uit de volgende soorten:
• gewone dwergvleermuis
• ruige dwergvleermuis (’s zomers ook in bomen)
• laatvlieger
• meervleermuis
• watervleermuis (’s zomers ook in bomen)
• tweekleurige vleermuis
 

Vleermuizen gebruiken dus een netwerk van deelleefgebieden met verschillende functies. Ze volgen daarbij een duidelijke seizoenscyclus: beginnend bij winterslaap, achtereenvolgens trek, balts- en paartijd (sommige soorten), kraamperiode, balts- of paartijd (weer andere soorten), trek en tenslotte weer winterslaap, zie onderstaand tijdschema.

Sommige soorten leven in grote groepen tot wel honderden vrouwtjes bijeen, bij andere soorten komen de vrouwtjes in veel kleinere groepen voor. De mannetjes leven bijna altijd solitair. Daarbij biedt het landschap al dan niet voor beide geslachten gescheiden deelleefgebieden die afzonderlijke functies vervullen. Afhankelijk van de periode van het jaar en activiteit van de vleermuizen worden verschillende elementen in het landschap ook voor verschillende functies gebruikt.

Over bijna de hele aarde komen vleermuizen voor. Ook in Nederland kunnen overal vleermuizen worden aangetroffen: van steden tot dorpen, natuurgebieden tot landbouwgronden, van uitgestrekte bossen tot een enkele bomenrij en van groeves en steenfabrieken tot spouwmuren van rijtjeshuizen. Er zijn soorten die in heel Nederland voorkomen, maar andere soorten zijn gebonden aan specifieke regio’s. Zo komt de gewone dwergvleermuis in heel Nederland voor, terwijl de ingekorven vleermuis bijvoorbeeld alleen in Limburg en het zuiden van Noord-Brabant aanwezig is.